Marek Słomianowski
5/5
W środkowej Frankonii, nieopodal Norymbergi, leży niewielkie miasteczko Hersberg. Jego początki sięgają X stulecia. Było ono własnością biskupstwa w Bambergu, należało do króla Czech i cesarza Karola IV, do książąt bawarskich i wreszcie do Wolnego Cesarskiego Miasta Norymbergi. Nie ominęły go wojny, w tym, druga wojna margrabiowska i trzydziestoletnia. Mimo zniszczeń i przekształceń miasteczko zachowało układ przestrzenny z przed wieków, typowy dla prowincjonalnego ośrodka utrzymującego się z rolnictwa i lokalnego handlu.
Pierwsza wzmianka o kościele w Hersbruck pochodzi z XI wieku, z czasów świętego cesarza, Henryka II. Po wiekach, gdzieś między XIII a XIV stuleciem wzniesiono sporą, kamienną świątynię gotycką. Prezbiterium budowano około dwudziestu lat od 1353 do 1373 roku. Dzwon, ku czci N.M.P., zawieszono w 1436 roku, a wieżę skończono gdzieś w 1444. Świątyni, jako patronkę nadano Najświętszą Panienkę, co przetrwało do dziś.
W 1485 roku zainstalowano w kościele ołtarz główny, zwany umownie "Ołtarzem Ojców Kościoła" i dziesięć ołtarzy bocznych, unicestwionych w czasach Reformacji.
W 1724 roku rozpoczęto przygotowania do wielkiej przebudowy i remontu świątyni. Między 1730 a 1738 zmieniono zupełnie nawę główną, usunięto sterczyny i gotyckie detale prezbiterium. Wnętrze ozdobiono stiukami, zbudowano galerie, balkoniki, nową kazalnicę i chrzcielnicę. Wymieniono też ołtarz główny, który, całe szczęście nie został zniszczony i wrócił na swoje miejsce w latach sześćdziesiątych XX wieku. Na beczkowym sklepieniu wymalowano starotestamentowych proroków i scenę Zmartwychwstania. Podwyższono też wieżę kościelną i przykryto ją barokowym hełmem.
W takim stanie kościół mariacki w Hersbruck trwa do dziś.
Ołtarz główny wykonany został przez anonimowego artystę z Bambergu, zwanego umownie "Mistrzem Ołtarza z Hersbruck". Trzyczęściowy, szafowy ołtarz w swojej centralnej części mieści czterech ojców Kościoła zgrupowanych po bokach Madonny z Dzieciątkiem. Na skrzydłach wymalowane są Narodziny Chrystusa i Zaśnięcie N.M.P. - to na części wewnętrznej. Zewnątrz zaś artysta umieścił osiem scen Męki Pańskiej. Przypuszcza się, że przy malowanych partiach ołtarza, anonimowy Mistrz współpracował z M.Wolgemuntem, nauczycielem A.Durera. Co ciekawe, jest to jeden z niewielu, w Bawarii, ołtarzy, który przez wieki przetrwał w kościele, dla którego został wykonany. W 1738 roku, dodano nad ołtarzem Grupę Ukrzyżowania.
Warto zwrócić uwagę na kopię szesnastowiecznego Osiołka Palmowego (oryginał jest eksponowany w Germanische Nationalmuseum w Norymberdze) i oryginalny witraż maryjny z 1373 roku, no i okute żelazem, pięknie zdobione drzwi do zakrystii z XV stulecia.
Na łuku tęczowym, ozdobionym barokową, stiukową sztukaterią umieszczono herby najważniejszych rodów norymberskich: Pomerów, Harsdorfferów, Welserów, Holzschuherów, Imhoffów, Hallerów i Kres von Kresensteinów.
Kościół mariacki otaczają historyczne budynki z XVI i XVII wieku, nieopodal jest też szesnastowieczny zamek, w którym dziś działa Urząd Miejski.
Bardzo ciekawe i malownicze miasteczko nierejestrowane w bedekerach, a zdecydowanie warte odwiedzenia i zwiedzenia.
